Λισένκο, Τροφίμ Ντενίσοβιτς

(Trofim Denisovich Lysenco, 1898 – 1976). Σοβιετικός βιολόγος και γεωπόνος, πανεπιστημιακός και ακαδημαϊκός. Αποφοίτησε από το Ινστιτούτο Γεωπονίας του Κιέβου το 1925. Εργάστηκε στο Κέντρο Επιλογής Σπόρων της Μπελοτσερκόφκα, από το 1922 έως το 1925, επικεφαλής του τμήματος επιλογής σπόρων δημητριακών του σταθμού γεωργικών ερευνών του Γκιαντζίνσκ, καθώς επίσης στο Πανενωσιακό Ινστιτούτο Επιλογής και Γενετικής της Οδησσού και, ειδικότερα, στο τμήμα φυσιολογίας (1929-34). Στη συνέχεια, υπήρξε διευθυντής του ίδιου ινστιτούτου (1934-38), του Ινστιτούτου Γενετικής της Ακαδημίας Επιστημών της πρώην ΕΣΣΔ (1938) και διευθυντής του πειραματικού εργαστηρίου του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών Γκόρκι Λένινσκιγε της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ. Από το 1938 έως το 1956 και από το 1961 έως το 1962 διετέλεσε πρόεδρος της Πανενωσιακής Ακαδημίας Γεωπονικών Επιστημών. Στον Λ. οφείλεται η θεωρία της ανάπτυξης των φυτών και της μεθόδου της κατευθυνόμενης αλλαγής της κληρονομικότητας των χειμερινών ποικιλιών δημητριακών σε ανοιξιάτικες ποικιλίες, και το αντίστροφο. Ο ίδιος πρότεινε επίσης ορισμένες νέες αγροτεχνικές μεθόδους, όπως τη μετατροπή των σιτηρών φθινοπωρινής σποράς σε σιτηρά καλοκαιρινής σποράς κ.ά. Πολλές θεωρίες του, ωστόσο, δεν επιβεβαιώθηκαν πειραματικά. Παράλληλα με την επιστημονική του δραστηριότητα, ο Λ. χρημάτισε και βουλευτής του ανώτατου σοβιέτ της ΕΣΣΔ. Για το σύνολο της προσφοράς του τιμήθηκε με κρατικό βραβείο, με το παράσημο Λένιν καθώς και με άλλες διακρίσεις. Ο Λ. πίστευε στο δόγμα της κληρονομικότητας των επίκτητων χαρακτηριστικών, αυτών δηλαδή που οφείλονται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, και απέρριπτε τους νόμους του Μέντελ και την ύπαρξη των γονιδίων. Μετά τον θάνατο του Στάλιν, το 1953, οι απόψεις του επικρίθηκαν έντονα, με αποτέλεσμα την παραίτησή του από την Ακαδημία Επιστημών.